Category: جراحی ارنج

دررفتگی مفصل آرنج

تعریف دررفتگی مفصل آرنج:

مفصل آرنج از سه استخوان تشکیل میشود. در بالا استخوان بازو قرار دارد و در پایین دو استخوان ساعد یعنی زند زیرین و زند زبرین در تشکیل مفصل آرنج شرکت میکنند. زند زیرین همان استخوانی است که در طرف انگشت کوچک دست قرار گرفته است و زند زبرین استخوانی است که در طرف شست دست است .

در دو طرف مفصل آرنج یعنی در طرف خارج و داخل آن لیگامان هایی وجود دارد که مفصل آرنج را پایدار نگه میدارند. لیگامان هایی که در قسمت خارجی قرار دارند استخوان بازو را به استخوان زند زبرین یا رادیوس متصل میکند و لیگامان هایی که در قسمت داخلی مفصل آرنج قرار دارند استخوان بازو را به استخوان زند زیرین یا اولنا متصل می کنند. دررفتگی به حالتی میگویند که در آن دو سطحی که مفصل را تشکیل میدهند از یکدیگر جداشوند. به بیان دیگر استخوان هایی که یک مفصل را درست میکنند ارتباط آناتومیک خود نسبت به یکدیگر را از دست میدهند. گاهی اوقات سطوح مفصل کاملاً از هم جدا نمیشوند، گرچه وضعیت صحیح آناتومیک را نسبت به هم ندارند ولی کاملاً هم از هم جدا نمیشوند و قسمتهایی از سطوح مفصلی با هم در تماس باقی میمانند. به این حالت نیمه دررفتگی ( Subluxation ) می گویند. در هنگام دررفتگی آرنج معمولاً بافت های اطراف مفصل مثل کپسول مفصلی و لیگامان ها آسیب می بینند. این آسیب دیدگی ممکن است بصورت کشیدگی و یا حتی پارگی کامل باشد. در حالات شدیدتر ممکن است همراه با دررفتگی، شکستگی استخوانی هم در مفصل آرنج اتفاق بیافتد و یا حتی به عروق و اعصابی که از ناحیه آرنج عبور میکنند آسیب برسد.

علت دررفتگی مفصل آرنج:

این دررفتگی زیاد شایع نیست ولی شایع ترین مکانیسم ایجاد آن زمین خوردن روی کف دست است در حالتی که فرد دست خود را در حالت کشیده به جلو نگه داشته است. با برخورد کف دست به زمین نیرویی از طرف زمین به دست وارد میشود. این نیرو به طرف بالا سیر کرده و از طریق ساعد به آرنج رسیده و موجب دررفتگی آرنج میشود.

مکانسیم دیگر دررفتگی آرنج تصادف اتومبیل است. موقعی که اتومبیل بر اثر برخورد از جلو به مانع ناگهان متوقف میشود. سرنشین برای برخورد نکردن به داشبورد دست خود را به جلو میاورد و نیرو با همان مکانیسم زمین خوردن به آرنج منتقل شده و موجب دررفتن آن میشود. در بعضی افراد مفصل آرنج ذاتاً شل است. در بعضی دیگر قوس زائده اولکرانون کم است. در این گروه ها ممکن است احتمال دررفتگی آرنج بدنبال ضربه بیشتر باشد .

علایم و تشخیص دررفتگی مفصل آرنج:

معمولاً علائم واضح و به صورت تغییر شکل آرنج همراه با درد شدید است. بعد از مدتی آرنج متورم میشود. بیمار آرنج در رفته را با دست مقابل گرفته و از حرکت آن جلوگیری میکند. هر گونه حرکت آرنج با درد شدید توام است. معمولاً بعد از مدت کوتاهی از ضربه، قسمت داخلی مفصل کبود میشود . پزشک معالج از رادیوگرافی ساده برای تشخیص دررفتگی کمک میگیرد. عکس برداری از آرنج میتواند جهت جابجایی استخوان ها و وجود یا عدم همراهی شکستگی با دررفتگی را نشان دهد.

درمان دررفتگی مفصل آرنج:

 مانند هر دررفتگی دیگر باید بسرعت اقدام به جااندازی دررفتگی کرد. بهتر است جااندازی در اطاق عمل و با بیهوشی عمومی انجام شود ولی میتوان آنرا در بخش اورژانس هم انجام داد. قبل از اقدام به جااندازی، درد بیمار با تجویز داروهایی کم میشود . برای جااندازی ابتدا کم پزشک، در طرف بالای سر بیمار قرار گرفته و بازوی بیمار را میگیرد. پزشک در طرف پای بیمار ایستاده و با یک دست، مچ دست بیمار را میگیرد و آرنج را خم می کند. سپس ساعد را در امتداد طولش میکشد و در همان حال با دست دیگر زائده اولکرانون را به سمت جلو هل میدهد. بعد از جااندازی، کل اندام فوقانی در یک آتل گذاشته شده تا بمدت یک تا دو هفته بی حرکت شود. در این بیماران حرکات آرنج باید خیلی زود شروع شود وگرنه آرنج دچار محدودیت حرکتی خواهد شد.

عوارض دررفتگی مفصل آرنج:

اعصابی که از اطراف مفصل آرنج عبور میکنند ممکن است در حین در رفتگی دچار کشیدگی شده و فلج شوند. خوشبختانه اکثر این فلج ها موقتی بوده و پس از چند هفته خودبخود بهبود می یابند.

شریان بازویی نیز ممکن است به علت کشش زیاد در حین در رفتگی مفصل آرنج صدمه ببیند. استخوان سازی نابجا میتواند موجب محدودیت حرکتی آرنج شود. محدودیت حرکتی نیز خود یکی از عوارض شایع دررفتگی است و به علت چسبندگی بافت های اطراف و داخل مفصل ایجاد میشود.

شکستگی های آرنج دست

هنگامی که آرنج‌تان را خم می‌کنید، به راحتی می‌توانید “سر” استخوان آن لمس کنید، این قسمت از استخوان در واقع یک برآمدگی استخوانی است و در واقع انتهای یکی از استخوان‌های ناحیه‌ی پایینی بازو (به نام زند زيرين یا اولنا‌) است. به این برآمدگی استخوانی اصطلاحاً قوزک آرنج گفته می‌شود. این استخوان درست در زیر پوست آرنج قرار دارد، و به دلیل اینکه توسط ماهیچه‌ها یا دیگر بافت‌های نرم بدن محافظت زیادی از آن نمی‌شود، اگر مستقیماً ضربه‌ای به آن وارد شود و یا زمانی که حالت خمیده دارد به جایی برخورد کند، به راحتی می‌شکند.

علائم و درمان شکستگی آرنج دست

آناتومی آرنج

آرنج، مفصلی است که از سه استخوان تشکیل شده است و مانند لولا خم و راست می‌شود. وجود این مفصل برای چرخش ساعد نیز از اهمیت به‌سزایی برخوردار است؛ به این معنا که، این مفصل به دستان ، امکان چرخش به سمت چپ یا راست را می‌دهد.

• استخوان بازو(هومرس) : استخوان ناحیه‌ی بالایی بازو است که بین شانه و آرنج قرار دارد.
• استخوان زند زبرين‌ (رادیوس)  : هم یکی از استخوان‌های ساعد است که بین آرنج و مچ دست قرار دارد. اگر کف دست‌تان را روبه بالا نگه دارید، استخوان رادیوس در قسمت ساعد دست، در “سمت انگشت شصت” قرار دارد(یعنی سمت کناری، طرف بیرونی ساعد)
• استخوان زند زيرين (اولنا) : هم یکی دیگر از استخوان‌های ساعد است که بین آرنج و مچ دست و در کنار استخوان رادیوس قرار دارد. اگر کف دست‌تان را روبه بالا نگه دارید، استخوان اولنا در بخش ساعد دست، در “سمت انگشت کوچک” قرار دارد(یعنی سمت میانی ، طرف داخلی ساعد)

آرنج دست بخش هایی از هر سه استخوان را در بر می‌گیرد :

• دیستالِ استخوان بازو که مرکز “لولا”ی آرنج است.
• سر استخوان رادیوس پیرامون دیستال استخوان هومرس بازو می‌چرخد. اگر مچ دست‌تان به چپ یا راست بپیچانید این استخوان نیز می‌چرخد.
• قوزک آرنج : بخشی از استخوان اولنا است که انتهای هومرس را به شکل کاسه‌(تورفتگی و حفره) در می‌آورد و مانند لولا پیرامون انتهای استخوان بازو (هومرس) می‌چرخد. در واقع این بخش، سر استخوان آرنج است و چون تنها با یک لایه نازک از بافت پوشیده است به راحتی می‌توان آن را در زیر پوست لمس کرد.

شکستگی آرنج

شکستگی آرنج سه نوع متفاوت دارد:

۱- شکستگی استخوان ناحیه‌ی پایینی و انتهای استخوان بازو (هومرس)
۲- شکستگی قوزک آرنج
۳- شکستگی سر آرنج

شکستگی ناحیه‌ی پایینی استخوان هومرس

این بخش از استخوان بازو(هومرس) شبیه کاردک مسطح و تختی است که شامل ساختارهای زیر است:

• برآمدگی جانبی سطح خارجی
• برآمدگی میانی در سطح داخلی

برآمدگی میانی استخوان، بخشی قرقره مانندی دارد که به استخوان اولنا به شکل مفصلی متصل می‌شود و برآمدگی جانبی نیز سر کوچکی دارد که با آن به شکل مفصلی به استخوان رادیوس متصل می‌شود.

طبقه‌بندی شکستگی‌های ناحیه پایینی استخوان بازو(هومرس)

شکستگی انتهای ناحیه پایینی استخوان هومرس را می‌توان به سه نوع مختلف طبقه‌بندی کرد:

1- شکستگی‌های بیرون از مفصل، که در آن خط شکستگی به مفصل آرنج نمی‌رسد.

۲- شکستگی‌های جزئیِ مفصل، که در آن خط شکستگی دست تا مفصل آرنج امتداد می‌یابد و تنها یکی از برآمدگی‌های انتهای استخوان هومرس از آن جدا می‌شود.

۳- شکستگی‌های کاملِ مفصل، که در‌ آن خط شکستگی تا مفصل آرنج امتداد می‌یابد و هر دو برآمدگی از بقیه‌ی استخوان هومرُس از آن جدا می‌شوند.

شکستگی قوزک آرنج

شکستگی آرنج دست در واقع یک شکستگی استخوانی است که برآمدگی قوزک استخوان اولنا را در گیر می‌کند. این برآمدگی جزئی از مفصل آرنج را شکل می‌دهد و به بخش قرقره مانند استخوان بازو (هومرُس) به شکل مفصلی متصل می‌شود.

شکستگی‌های قوزک آرنج به دو نوع اصلی دسته‌بندی می‌شوند که عبارتند از:

• شکستگی‌های ثابت و جا‌به‌جا نشده( یا اصطلاحاً مو برداشتن استخوان؛

در این حالت فاصله‌ی شکستگی بین دو تکه استخوان کمتر از ۲ میلی‌متر است).

• شکستگی‌های جابه‌جا شده

(در این حالت اجزاء استخوان شکسته شده از هم جدا می‌شوند) شکستگی سر استخوان رادیال (ساعد)

شکستگی سر استخوان رادیال

(که یکی از استخوان ساعد است) در واقع شکستگی ناحیه‌ی بالایی و انتهایی استخوان زند زبرين‌ (استخوان رادیوس) است درست ‌جایی که با ناحیه‌ی پایینی و انتهایی استخوان هومرُس اتصال مفصلی برقرار می‌کند.

شکستگی‌های این بخش می‌تواند بر اثر موارد زیر باشد:

• سقوط روی دست‌های باز
• دررفتگی مفصل آرنج

طبقه‌ بندی شکستگی‌های سر استخوان رادیال

• نوع اول شکستگی‌هایی هستندکه استخوان یا اصلاً جابه‌جا نشده یا جابه‌جایی آن کمترین میزان ممکن(یعنی کمتر از ۲ میلی‌متر) است.
• نوع دوم شکستگی‌هایی هستند که استخوان در آن‌ها تا اندازه‌ای (یعنی بیشتر از ۲ میلی‌متر) جا‌به‌جا شده است.
• نوع سوم شکستگی‌هایی هستند که در آن‌ها استخوان خرد شده است( یعنی استخوان به چندین تکه‌ تقسیم شده است).

دلایل شکستگی آرنج

شکستگی آرنج انواع زیادی دارد که یکی از رایج‌ترین آن‌ها شکستگی‌ قوزک آرنج است. شکستگی قوزک آرنج به دو شکل رخ ‌دهد:

۱- شکستگی مستقیم آرنج:

اگر از جایی سقوط ‌کنید (و مستقیماً روی آرنج‌تان فرود ‌بیایید) و یا اگر شیء سختی، محکم به آرنج‌تان اصابت ‌کند، (مانند ضربه‌ی چوب بیس‌بال یا برخورد داشبورد ماشین به آرنج هنگام تصادف) شکستگی مستقیم آرنج رخ می‌دهد.

۲- شکستگی غیر مستقیم آرنج:

این نوع شکستگی زمانی رخ می‌دهد که شخص روی کف دست‌‌هایش در حالت باز زمین بخورد، یعنی درحالی که دست‌ها از ناحیه‌ی آرنج صاف هستند، شخص بر روی کف و مچ دست فرود بیاید. در این حالت انقباض عضله‌ی سه سر که در پشت ناحیه‌ی بالایی بازو قرار دارد نیز مانع از “کشش” قوزک آرنج (زائده‌ی استخوانی اولنا) می‌شود، و به دنبال آن شکستگی در ناحیه‌ی آرنج به وجود می‌آید.

علائم شکستگی آرنج

• درد ناگهانی و شدید
• ناتوانی در راست کردن آرنج
• تورم در محل شکستگی استخوان
• کبودی و خون‌مردگی اطراف آرنج
• احساس درد هنگام لمس و دست زدن به آرنج
• کرختی و بی‌حسی در یک یا چند انگشت
• درد هنگام حرکت مفصل

روش‌های تشخیص شکستگی آرنج

بیمارانی که شکستگی قوزک آرنج دارند معمولاً به دلیل درد شدید آرنج و ناتوانی در حرکت دادن آن، بلافاصله به اتاق اورژانس منتقل می‌شوند.برای تشخیص و تأیید شکستگی آرنج توسط اشعه‌ی ایکس، از آن عکسی گرفته می‌شود. در این تصویر می‌تواند شکستگی‌ها یا دررفتگی‌های بخش‌های دیگر دست را نیز مشخص کرد.

درمان شکستگی آرنج

درمان شکستگی آرنج بر اساس محل شکستگی و سن شخص تحت درمان، متفاوت است.درمان شکستگی انتهای ناحیه‌ی پایینی استخوان هومرسگچ گیری یا آتل بندی. شکستگی‌های که در آن‌ها استخوان جابه‌جا نشده یا اصطلاحاً مو برداشته‌اند را می‌توان با گچ گرفتن و یا حتی یک آتل بندی ساده به مدت ۳ تا ۴ هفته درمان کرد، بعد از آن ببه منظور جلوگیری از خشک شدن مفصل آرنج، باید هر چه زودتر فیزیوتراپی را شروع کرد.جراحی شکستگی‌هایی که در آن‌ها استخوان جابه‌جا شده است، برای بیماران بزرگسالی که جوان و پرتحرک هستند، مناسب است.درمان شکستگی آرنج افراد سالمند. ولی شکستگی آرنج در افراد سالمندی که زمین‌گیر هستند و نیاز به کمک دیگران دارند و یا کسانی که دچار بیماری‌هایی مثل سکته dh نارسایی‌های قلبی شده‌اند که انجام عمل جراحی برای آن‌ها مناسب نیست، درمان‌ آن‌ها شامل موارد زیر می‌شود:

• یک دوره‌ی کوتاه استراحت به مدت چند روز در آتل یا گچ
• استفاده از داروهای مسکن و ضد التهاب برای کاهش درد و تورم
• بعد از گذشت چند روز برای جلوگیری از خشک شدن آرنج می‌توانیم فیزیوتراپی راشروع کنیم، بدون اینکه در مورد جوش خوردن محل شکستگی نگرانی داشته باشیم.

درمان شکستگی قوزک آرنج

جلوگیری از حرکت آرنج با گچ گیری. تمامی شکستگی‌هایی که در آن‌ها استخوان جابه‌جا نشده است را می‌توان با بی‌حرکت کردن و ثابت سازی آرنج، با استفاده از گچ‌گیری و آتل بندی به مدت ۳ هفته، درمان کرد. در این مدت آرنج باید به صورت خمیده در زاویه‌ی ۴۵ درجه ثابت نگه داشته شود. بعد از ۷ تا ۱۰ روز از تثبیت آرنج از آن عکس گرفته می‌شود تا وضعیت شکستگی مشخص گردد.بعد از گذشت سه هفته گچ برداشته و به جای آن از بریس استفاده می‌شود. این بریس باید از حرکت بیش از ۹۰ درجه‌ای آرنج جلوگیری کند.در بيماران سالمند (با بیش از ۶۰ سال سن) به جای گچ ، آرنج را در آتل نگه می‌دارند. یک بانداژ نرم کرپ به آرامی دورتادور آرنج پیچیده می‌شود و به بیمار مسکن‌های ضد درد داده می‌شود. همین که درد کاهش یابد، در بریس حرکات آرام و ملایم به آرنج داده می‌شود وبعد از جوش خوردن شکستگی، بریس را بر داشته می‌شود. تثبیت آرنج با جراحی. معمولاً برای درمان شکستگی قوزک آرنج زمانی جراحی نیاز است که:

• شکستگی از محل خود خارج شده (“جابه‌جا شده”) باشد.
• شکستگی “باز” باشد(یعنی تکه‌های استخوان پوست را پاره کرده‌ باشند).

تکنیک جراحی

در این حالت عموماً جراح شکافی در پشت آرنج ایجاد خواهد کرد و سپس تکه‌های استخوان در کنار هم قرار می‌دهد. روش‌های مختلفی برای در کنار هم قرار دادن دوباره‌ی استخوان‌ها در محل خودشان وجود دارد، از جمله استفاده از:

• پین‌ها/مفتول‌ها
• فقط پیچ
• پیچ و پلاک
• بخیه (“کوک”) در استخوان یا تاندون

درمان شکستگی سر استخوان رادیال

شکستگی‌های نوع اول با گچ‌ گیری به مدت یک هفته و استفاده از دارو‌های ضد التهاب، درمان می‌شوند. بعد از یک هفته گچ باز شده و یک آتل قابل تعویض جایگرین آن می‌شود.شکستگی‌های نوع دوم به وسیله‌ی جراحی و استفاده از یک قطعه‌ی مکانیکی درمان می‌شوند. در طول جراحی تکه‌های شکسته شده‌ی استخوان با پیچ تنظیم و سر جایشان ثابت می‌شوند. ولی شکستگی نوع اول بدون استفاده از قطعه‌ی مکانیکی درمان می‌شود.نوع سوم شکستگی‌ها با برش و برداشتن سر استخوان زند زبرين‌ (رادیوس) درمان می‌شوند ولی با قطع سر استخوان، دیگر امکان نوسازی و احیای دوباره‌ی سر استخوان رادیال، وجود ندارد. مواردی که مشکوک به آسیب اسکس لوپرستی (Essex-Lopresti) باشد و یا اگر از جزء موارد “در رفتگی خلفی آرنج” یا “شکستگی زائده‌ی منقاری شکل ” باشد، باید از برش و برداشتن سر استخوان اجتناب کرد.برش و برداشتن سر استخوان در این دست از بیماران می‌تواند باعث انتقال مشکل به‌سمت بالای استخوان رادیوس و سپس باعث ناپایداری مفصل آرنج شده، و به همین ترتیب مشکل به جاهای دیگر نیز سرایت می‌کند. در این چنین موارد مشکوکی بهتر است برش و برداشتن سر استخوان برای حصول اطمینان چند ماه به تأخیر بیفتد